Op zoek naar de klepel

bij dezen en genen

Ziekten in de kunst

Vito Franco is een Italiaans patholoog-anatoom die als hobby in musea ziekten vaststelt. Hij kijkt daarbij niet naar de bezoekers maar naar de schilderijen die er te zien zijn. Zo stelt hij dat de Mona Lisa een te hoog cholesterol had. Hij leidt dit af van het vet op haar handen en onder haar ogen.

Van internet: Mona Lisa

La Notte di Michelangelo laat een mannenlichaam zien waar borsten op aangebracht zijn. Dit viel mijzelf jaren geleden al op tijdens een bezoek aan de kerk van San Lorenzo in Florence. Vlak daarna werd er een artikel gepubliceerd door een Amerikaans plastisch chirurg, die beweerde dat de borsten heel slecht gemaakt waren. Nu ziet Vito Franco dit dus ook: hij veronderstelt dat er nauwelijks vrouwelijke modellen beschikbaar waren, maar het is duidelijk dat Michelangelo Buonarrotti niet goed wist hoe een vrouwenlichaam gemaakt is.

Uit: Ma Michelangelo è un trans

De Madonna del Parto van Piero della Francesca leed volgens hem aan een vergroting van de schildklier.

madonna del parto
Madonna del Parto van Piero della Francesca
detail madonna del parto
Madonna del Parto; detail

En zo zijn er nog vele voorbeelden. Vito Franco constateert dat het vooral gaat om schilderijen die bewaard worden of toendertijd geschilderd werden in Florence.

Het volgende schilderij is van Giovanni Signorini (1808- 1864), de vader van de beroemde Telemaco Signorini, dat een heel grote groep mensen laat zien die het vuurwerk op de Ponte alla Carraia in Florence bewonderen.

Alsnog voor iedereen een goed en gezond 2010!!!

Uit eigen archief: Giovanni Signorini: Ponte alla Carraia

Uit: Corriere della Sera: Ma quel Michelangelo è un trans.

38 Reacties op “Ziekten in de kunst

  1. Maria-Dolores januari 7, 2010 om 19:05

    Op het vuurwerkschilderij is iedereen gezond, toch?
    Jij ook een goed 2010.

  2. Pierra januari 7, 2010 om 19:22

    @Maria-Dolores, dat lijkt mij ook.
    Ik dacht nog aan je met de overstromingen bij Pisa. Heb je daar nog persoonlijk mee te maken gehad? Ik hoop van niet.
    Ciao,

  3. antoinette duijsters januari 7, 2010 om 19:48

    Mooi blog, ja Michelangelo heeft heel veel moeite met vrouwen, hij was tenslotte homoseksueel. Op zijn schilderijen valt het nog meer op:-)

  4. smokey januari 7, 2010 om 20:57

    Ha, je bent er weer!
    Bijzondere manier van diagnoses stellen:))
    De allerbeste wensen Pierra!

  5. P.H.M. van de Kletersteeg januari 7, 2010 om 21:35

    Patienten geven nooit weerwoord.
    Maar misschien heeft Michel wel ooit eens een vrouw gezien die er echt zo uitzag en issie daarom homo geworden?
    Of een man die teveel hormenen heeft gegeten poseerde…
    Kan; iemand die veel soep maakt van kippekoppen (en er werd vroeger niks weggegooid) turnt over naar vrouwelijke bouw, alleen niet al te mooi….
    Zie: oostenrijk, schandaal in midden zestiger jaren.
    arbeiders van een kippenslachterij namen kippekoppen mee naar huis voor de soep…
    En toen zongen ze twee octaven hoger…
    En van alles wat je mij toewenst, het tienvoudige in 2010…

  6. coby januari 7, 2010 om 22:04

    Bijzondere invalshoek om naar schilderijen te kijken.
    Maar als patholoog-anatoom kijk je natuurlijk anders en zie je dan ook.
    Een heel goed 2010, Pierrra, en vooral gezondheid toegewenst.
    Hartelijke groet, Coby

  7. Pierra januari 7, 2010 om 22:24

    @Antoinette, ik zal eens gaan letten op zijn schilderijen, misschien is dat daar ook te zien. Leuk je weer terug te zien!!
    @Smokey, deze diagnoses hebben zo post-mortum niet veel zin meer, maar toch: leuke hobby. Ik kom gauw weer bij je langs.
    @PHM, dat is me wat, twee octaven hoger! Daar had ik nog nooit van gehoord. Dank voor je wensen.
    @Coby, ja de schoonheid van het kunstwerk is ineens wat naar de achtergrond verschoven, maar zo een eigenaardig bericht wilde ik toch even delen. Dank je voor je wensen.
    Groetjes,

  8. flipwillemsen januari 8, 2010 om 01:20

    Interessant die achteraf diagnoses. Leuk.

  9. Pierra januari 8, 2010 om 01:24

    @Flip, ik kon ze helaas niet allemaal laten zien, het zijn er best veel (zie link onder ‘voorbeelden’). Hoi Flip, leuk je weer te zien in 2010.

  10. Moonfairy januari 8, 2010 om 09:32

    kijk dat is nou inspirerend en intressant
    ik las inhet musuem in Arnhem dat Dick Ket
    een hart afweiking had waardoor zij vingers
    geheel opzwellen en de nagels heel hard worden
    dat zie je ook in zijn zelfportrethttp://www.mmkarnhem.nl/index/1/?lang=nl
    dat is de eerste die me te binnenschoot
    er zijn er natuurlijk nog veel meer
    ik kan geen italiaans dus kan ik je link niet lezen
    jammergenoeg,
    leuk blog, intressant, liefs Moon

  11. Aad Verbaast januari 8, 2010 om 10:28

    Prachtig in beeld gebracht weer. Me nooit gerealiseerd dat dit een onderwerp van onderzoek kon zijn. Maar heel logisch eigenlijk.
    Doe me denken aan een tentoonstelling die ik eens bezocht (Leiden) van een arts die lang geleden wassen beelden maakte van de meest verschrikkelijk ziekten en daarmee de kermissen langs trok in het kader van voorlichting..
    Ik zal nog eens even goegelen wie dat was en wanneer..
    Bizarre tentoonstellling, bizarre beelden. En daarom juist weer leuk 😉

  12. Geroma januari 8, 2010 om 10:29

    De ‘ vrouw ‘ heeft inderdaad een SixPack waar je U tegen zegt, Pierra.
    Een leuk, interessant log trouwens.
    En verder natuurlijk nog de allerbeste wensen voor 2010 en een fijn inspirerend blogjaar!
    Liefs.

  13. dianne januari 8, 2010 om 10:43

    interessante bijdrage, ‘smaakt’ naar meer bijzondere diagnoses.
    Voor jou ook goede en gezonde jaren
    groet

  14. Pierra januari 8, 2010 om 11:14

    @Moonfairy, heel toevallig zeg.
    Nu probeerde ik je link, maar krijg helaas geen zelfportret van Dick Ket. Gebruik ik zijn naam als zoekterm, dan werkt het ook niet. Kun je dat portret nog terugvinden?
    Je kunt op de link ‘voorbeelden’ klikken, dan krijg je nog een aantal plaatjes te zien met de diagnose eronder, die laatste is dan wel in het Italiaans.
    @Aad, deze arts doet de diagnoses eigenlijk ook als hobby. Gelukkig maar want hij kan ze toch niet meer genezen. Ik ben benieuwd of je de wassenbeeldenarts kunt terugvinden.
    @Geroma, zeg dat wel. Je kunt zelfs twijfelen of Michelangelo het beeld wel als vrouw wilde maken. Misschien maakte hij een man en terwijl hij bezig was kreeg hij de opdracht dat het een vrouw moest zijn. Er is wel een enorm verschil met ‘il giorno’: http://vitruvio.imss.fi.it/foto/isd/icona/icona58055_300.jpg
    Lieve groet,
    @Dianne, toch doen deze diagnoses wel iets af aan de schoonheid van de werken.

  15. Moonfairy januari 8, 2010 om 12:13

    hier is Dikhttp://1.bp.blogspot.com/_a1n-EfwImg8/Su23YfZUznI/AAAAAAAAJc8/TpOL95wPehg/s400/dik+ket.jpg
    watch his fingers
    liefs Moon

  16. Pierra januari 8, 2010 om 12:45

    @Moonfairy, ja het is duidelijk te zien. Ik las al bij wiki dat hij ernstige hartproblemen had en aan huis gebonden was. Mooie illustratie, bedankt!

  17. De Stripman januari 8, 2010 om 13:00

    Gelukkig nieuwjaar, Pierra !
    Dat van die diagnoses daar is vast een hoop op af te dingen. Eens in de zoveel tijd komt er ook weer een arts die verklaart dat van Gogh een oogafwijking had. Wat daarbij vergeten wordt is dat hij zijn schilderijen met dezelfde ogen zag als zijn onderwerpen en er daardoor geen verwrongen werkelijkheid kan ontstaan. Met andere woorden: veel is het gevolg van een schilderstijl…;o)

  18. Ivy (Heyta) januari 8, 2010 om 13:52

    Een Nederlandse arts had zoiets ook al gedaan met schilderijen uit de tijd van Rembrandt. Boeiend, wel. De patienten hebben er helaas niets meer aan.
    Je moet ook eens op madonnaschilderijen letten, waar ze het kind de borst geeft. Die borsten komen op de meest vreemde plaatsen uit de kleding tevoorschijn. Er zullen idd weinig mensen in die tijd naakt geposeerd hebben, dus moesten de mannelijke schilders/beelhouwers het met hun eigen lichaam en hun fantasie doen ;-))))

  19. Pierra januari 8, 2010 om 17:02

    @De Stripman, een oogafwijking bij van Gogh. Het lijkt mij niet. Dan zag hij de werkelijkheid wel erg mooi. Ik vraag me wel eens af hoe kleurenblinden schilderen, want die zijn er vast en zeker.
    @Ivy, ik zal er eens wat beter op letten. Wat dat betreft is jullie laatste aankoop van R.R. zeer geslaagd; een prachtmadonna (of was het Stekilos met de hond ???). Ik denk dat Michelangelo inderdaad met zijn fantasie moest werken. Hij lijkt borsten als een onderdeel van het spierensysteem te zien.

  20. Aad Verbaast januari 8, 2010 om 18:23

    @Pierra: 11:14
    Ik denk dat het gaat om de zogenaamde "Roca collectie".http://www.museumdrguislain.be/index.php?option=com_easygallery&act=photos&cid=14&Itemid=129
    Ik zal nog wel even zoeken naar een site waar wat meer plaatjes op staan.
    Op deze link is alleen het eerste plaatje iets wat me doet denken aan die wassen beelden.
    Kan je zelf ook doen natuurlijk. Erg interessant!!
    Een pleidooi van hem om mensen voor te lichten over de verschrikkingen van geslachtsziekten en alcoholisme 😉

  21. De Stripman januari 9, 2010 om 09:26

    @ Pierra: Wat ik maar zeggen wil is dat wat er op het schilderij terecht te komt er vaak heel anders uitziet dan wat de schilder voor zich ziet. Dat gold voor van Gogh, maar ook voor zogenaamd realistische schilders. Het is nogal vergezocht om dan ogenschijnlijke afwijkingen te gaan verklaren vanuit de medische hoek. Het zijn geen medische foto’s, toch…;o)
    Ik heb eens iets gelezen in een boek van Oliver Sax over een schilder die op latere leeftijd kleurenblind werd. Die loste het op door in zwart-wit te gaan werken…!
    Het is wel een interessante vraag. Als je bepaalde kleuren niet waarneemt, of bijvoorbeeld rood en groen als 1 kleur ziet, hoe schilder je dat dan ? Je ziet het op je schilderij natuurlijk ook niet. Een troost: in de moderne kunst valt het vast niet op…;o)

  22. Pierra januari 9, 2010 om 13:51

    @Aad, bedankt, ik vond er de volgende informatie over, een artikel: http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article1045432.ece/Monsterparade en http://www.museumdrguislain.be/index.php?option=com_content&task=view&id=280&Itemid=83 en helaas maar één plaatje: http://www.klara.be/polopoly_fs/1.20585!image/2251891906.jpg_gen/derivatives/cdLargeThumb/2251891906.jpg
    @De Stripman, Over Sacks (?) vond ik het volgende, heel interessant: http://narrative-neuro.blogspot.com/2007/09/case-of-colorblind-painter.html
    Inderdaad de moderne kunst heeft geen last van kleurenblindheid. De kleurenblinde schilder moet natuurlijk wel weten waar hij rood en groen op zijn palet heeft zitten 😉

  23. Gus januari 9, 2010 om 14:09

    ♫ Pierra, denk je niet dat die wallen onder de ogen bij Mona van een avondje stappen zijn? ???
    Heb die dame nooit zo vertrouwd. Dat glimlachje? Stille wateren etc…
    FF serieus, ik weet niet of jij het schilderij in het Louvre hebt gezien, maar dat spiegelende glas!!!
    Je kan het ‘net’ niet goed bekijken. Net zoals van Gogh in Kröller Muller!
    Die man met die vreemde tieten, tja….wat moet je daar nou van denken.
    Die vond ik heel komisch trouwens.
    De Madonna…duidelijk een geval van onbevlekte ontvangenis.
    De keizersnee zit zowat op haar buik.
    De onderste vind ik fantastisch! Zo ging het dus vroeger toe met oud/nieuw.
    ♥ maar dat moet dus een rozerode zijn.

  24. De Stripman januari 9, 2010 om 22:14

    @ Pierra: Ja, dat is volgens mij de man die ik bedoel. En het is ‘Sacks’ natuurlijk en geen ‘Sax’. Dat was de uitvinder van de Saxofoon…;o)

  25. Pierra januari 9, 2010 om 23:38

    @Gus, niet alleen het glas maar ook de horden toeristen die ervoor staan. In het Louvre is zoveel anders te zien gelukkig waar bijna geen mens naar omkijkt, al de Babylonische kunst bijvoorbeeld, prachtig.
    Ik zag de Madonna del Parto voor het eerst toen ze nog in een klein kapelletje in Monterchi stond. Helemaal zonder hekken of bewakers. Iedere vandaal had het zo kunnen beschadigen, maar dat is gelukkig niet gebeurd. Inmiddels is de fresco verplaatst naar een museum.
    Op het onderste schilderij staan enorm veel mensen. Om die reden heb ik het gefotografeerd. Altijd leuk die kleine details.
    @De Stripman, ja, net als Tromp en de trompet 🙂

  26. Gus januari 10, 2010 om 14:58

    ♫ Eigenlijk absurd hè, dat dat allemaal beschermd moet worden.
    Een Mondriaan in Kröller, ik kon het zo aanraken (gedaan ook, even heel snel met de toppen van m’n vingers) het vmat2 kunstenaars gen sloeg toe. 😉
    Maar dat er idioten zijn die….
    En zeker, er is zo veel te zien in het Louvre, Potter’s stieren en…de hele dag rondgehangen, ik wou ‘alles’ zien. Tja, zo vaak kom ik er nou ook weer niet.
    Hier gaat godbeterd het Groninger museum voor 8 maand (?) dicht. Het Rijksmuseum Amsterdam is meen ik 3 jaar, dicht!
    Waar heb je anders een museum voor; om dicht te gaan natuurlijk :-)))
    De Nachtwacht, oh djay. Die heb ik nog zonder glas gezien, was ik nog heel jong!
    14 of zo. Tja!!! (diepe zucht)

  27. fravapa januari 10, 2010 om 16:33

    Een gelukkig nieuwjaar, Pierra!
    En ziekten in de kunst?!
    Of hoe word je ziek van kunst?
    Hier in Amsterdam stond ik van de week , v ij f k w a r t i e r in de rij voordat ik
    binnen was bij de Hermitage, en dat bij 7 graden onder nul.
    Maar toen ik eenmaal binnen was knapte ik gauw weer op. Geweldig!
    grfrvp

  28. Pierra januari 10, 2010 om 18:20

    @Gus, hier in Italie beseften ze vaak niet wat ze in huis hadden totdat de horden buitenlandse toeristen en kunstgeschiedkundigen erop afkwamen. In Padova staat de beroemde Scrovegni-kapel vol met fresco’s van Giotto. Toen we hier net woonden, kon je er met een kaartje zo in. Een wat oudere collega vertelde me dat de deuren vroeger zomaar openstonden en dat Jan en alleman naar binnnen kon lopen. Nu staat er een sluizensysteem voor de ingang. Je komt binnen in een glazen hal. Als je als groepje (van maximaal 10 man) aan de beurt bent, gaat de toegang tot een volgend glazen halletje open. De deur wordt achter je gesloten, de atmosfeer wordt bijgeregeld qua vochtigheid en warmte, (dat duurt dus even en dan gaat eindelijk de deur naar de kapel open, waar je hooguit een kwartier kunt blijven. Men kan ook overdrijven…
    @Fravapa, leuk zeg dat je daar geweest bent. Is er trouwens permanent werk uit St Petersburg te zien? Met die kou heb je natuurlijk wel het idee dat je in Rusland bent. 😉

  29. Gus januari 12, 2010 om 01:10

    Kan je daar eventueel foto’s van plaatsen op je blog? Giotto?
    Oh en nou jullie het toch over de Hermitage hebben. Er is een prachtfilm over de Hermitage (St Petersburg) 1 hele lange shot van 1 1/2 uur ongeveer, in één keer gefilmd,
    Die moet je beslist een keer zien Pierra.
    Misschien te huur bij de videotheek?
    Hij heet de ‘Russian Ark’. door Sokurov.

  30. Ingrid van den Bergh januari 12, 2010 om 19:28

    Heel interessant, Pierra. Heb hier nooit bij stilgestaan.
    Klachten van de Madonna dal collo lungo della Parmigianina (syndroom van Marfan) lijken een beetje op klachten die ikzelf heb. Ik heb een brochure van internet gedownload en ga die eens bestuderen.

  31. Maria-Dolores januari 12, 2010 om 19:47

    hoi Pierra,
    kom hier ook nog maar even bevestigen dat ik er nog ben.
    zag ineens dat de laatste bijdrage die jij gezien had die van de wilde zwijnen was en dat je je zorgen maakte. meestal blijven die zwijnen uit de buurt van de paden waarop wij lopen. en een enkele keer hoor je wel eens van iemand dat hij zo’n beest is tegengekomen. lijkt me pas echt gevaarlijk als je een heel groepje ontmoet en jij bent alleen en zij een beetje agressief…
    ciao

  32. Annet januari 13, 2010 om 14:51

    fijn: mensen met een nauwkeurige blik
    die leven in aandacht…..
    alle goeds voor 2010 Pierra….
    groet van Annet

  33. Pierra januari 13, 2010 om 17:55

    @Caro Gus,
    Ik zet hier de link naar de Scrovengi-kapel waar je alle prachtige fresco’s van Giotto kunt zien: http://www.cappelladegliscrovegni.it/galleria.htm
    Maar je kunt beter zelf eens komen kijken 🙂
    Bedankt voor de tip over de film!
    @Ingrid, voorzichtig dat je niet aan ‘kandidatenziekte’ gaat lijden: http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article760890.ece/Kandidatenziekte_blijkt_een_mythe
    Wiki zegt over Marfan o.a. het volgende:In een aantal gevallen is gebleken dat mensen die gediagnosticeerd waren met Marfan, niet het afwijkende gen bleken te hebben (en dus / blijkbaar een andere bindweefselaandoening hadden).
    Hopelijk heb je iets anders/lichters, want het lijkt mij een vrij enge ziekte, die zich bovendien al jong zou moeten manifesteren.
    Trouwens nog bedankt voor je leuke recensie van Avatar. Ik ga er komende week heen en ben héél benieuwd.
    @Maria-dolores, ja ik was even in de war met je ‘verhuizing’ en je verschillende avatars. Maar ik heb je nu opgeslagen in mijn Google Reader, dus ik kan je weer helemaal volgen….
    Leuk om te lezen over je alter ego, hoe je je verhoudt tegenover anderen (als Nederlandse tussen de Italianen !?)
    @Annet, het is opvallend hoe weinig (medische) kritiek er tot nu toe was op het beeld van Michelangelo. ‘Het springt in het oog’ zou je zeggen. bedankt voor je nieuwjaarswensen en insgelijks.

  34. Ingrid van den Bergh januari 14, 2010 om 13:35

    Dank, Pierra 13-01-2010 17:55
    Gelukkig ben ik geen hypochonder maar een aantal symptomen viel me op. Ik ga het nog eens bestuderen.
    Ben benieuwd wat je vindt van AVATAR. De resensie was graag gedaan;-))

  35. ing. St Hawk januari 17, 2010 om 11:39

    Ook zo benieuwd welke diagnose dr. Vito Franco zou stellen bij dit ‘kunstwerk’ ?http://images.volkskrant.com/weblog/www/pub/mm/tempest/95678/Image/biennale2009/b0221.jpg

  36. galadriel januari 17, 2010 om 13:20

    dank je wel Pierra en jij ook alle goeds voor 2010…wat een leuk beroep lijkt me dat: patholoog anatoom van schilderijen waarop mensen staan!

  37. smokey januari 17, 2010 om 21:26

    http://www.dumpert.nl/mediabase/656611/d1dfcfee/live_olifant_geboorte_tv.html
    Pierra, zomaar een mooi filmpje dat op het blog staat.
    Geboorte olifantje waarbij de moederolifant haar eigen kundige verloskundige is.

  38. Pierra januari 17, 2010 om 22:24

    @Ingrid, msschien gaan we toch wat later, de week erop of zo, want op het moment loopt het hier storm.
    @ing. St Hawk, héél herkenbaar :-). Misschien staat er inderdaad wel erg harde wind! Maar het zou leuk zijn om Dr. Vito erover te horen.
    @Gala, het lijken mij grotendeels vrije interpretaties van de werkelijkheid. Bijvoorbeeld de licht bobbel in de hals van de Madonna is misschien een klein schildersfoutje.
    @Smokey, een indrukwekkend filmpje (dat ik trouwens al op eKudos gezien had). Dat is me toen heel lang bijgebleven, wat een goeie moederolifant!

Praat mee en laat hier uw reactie achter

Footnotes to Plato

because all (Western) philosophy consists of a series of footnotes to Plato

Zwervende gedachten

Een filosoof over argumentatie, biologie, handelingstheorie en wat hem verder invalt

mjusicamanti.wordpress.com/

per amanti della vera musica

SangueVivo

Ancora solo un battito in più - blog personale di Paolo Minucci

Scientia Salon

An archived blog about science & philosophy, by Massimo Pigliucci

Infinite forme bellissime e meravigliose

si sono evolute e continuano a evolversi

Meneer Opinie

Altijd een mening, maar niet altijd gehinderd door kennis van zaken

The Cambrian Mammal

An evo-devo geek's scientific meanderings

Why Evolution Is True

Why Evolution is True is a blog written by Jerry Coyne, centered on evolution and biology but also dealing with diverse topics like politics, culture, and cats.

Evolution blog

bij dezen en genen

The Finch and Pea

A Public House for Science

voelsprieten

* wonder van het alledaagse *

kuifjesimon

Just another WordPress.com site

The Amazing Comics Men

Comics by Dutch cartoonists Jan the Stripman & Wim the Mysterious Helpman

Barbara Jansma

Prenten, spotprenten en schilderijen

Glaswerk

Ongepoetst en uit de hand

Aad Verbaast

te gek voor woorden eigenlijk