De intelligentie van de cel

De biowetenschappen worden gedreven door moleculaire biologie en genetica. Microscopen maken het mogelijk om de binnenste structuren van een cel steeds verder uit te vergroten. Onderzoek en onderwijs concentreren zich op wat zich afspeelt binnen een cel. Brian J. Ford denkt dat het tijd wordt om beter te kijken naar het gedrag van een enkele cel. Eéncelligen zijn autonoom, hebben waarnemingsvermogen en zijn ingenieus. In het leven van een enkele cel liggen de wortels van onze intelligentie.

Eéncellige organismen zoals Difflugia (Amoebozoa), maken ingewikkelde hulzen om hun cel mee te bedekken. Ze moeten daarvoor zandkorrels oppakken en in de huls plaasten.

Van internet: Difflugia

Er zijn veel meercellige dieren die een eigen huls bouwen, maar die bezitten dan ook een centraal zenuwstelsel, spieren, ogen enz. Hoe een eencellige dit voor elkaar krijgt weet men niet en het zal nooit ontdekt worden met behulp van de moleculaire biologie. Ford geeft ook een voorbeeld van rode algen. Scheuren deze algen uiteen dan zijn ze 24 uur later weer gerepareerd. Dit laatste doet zich alleen in het laboratorium voor, want de algen worden in open zee uit elkaar gespoeld. Zonder dat daar dus een mechanisme voor geëvolueerd heeft kunnen worden, bezitten de algen toch de eigenschap om zichzelf te repareren.
Eéncelligen reguleren hun activiteit, reageren op de omgeving en nemen uiteindelijk beslissingen.

Er wordt vaak vanuit gegaan dat onze hersenen alles regelen. Dat geldt voor onbewuste en bewuste lichamelijke processen. Maar er zijn legioen cellen die zich onafhankelijk van de hersenen delen en functioneren, zoals levercellen die beschadigd weefsel vervangen, huidcellen, haarcellen, en bloedcellen in het merg. De zenuwcel zelf daarentegen kan zich niet meer delen en lijkt slechts als aan- en uitknop te fungeren voor het doorgeven van signalen. Onderzoek naar de hersenen en hun

Van internet: Neuronal network

functie concentreert zich op de relatie tussen neuronen. Ford denkt dat de neuronale cellen zelf het antwoord bevatten op de werking van ons brein. Deze ‘denkende’ neuronen produceren een actiepotentiaal dat de taal vormt voor het doorgeven van gegevens binnen het neuronale netwerk.

In zijn laboratorium produceren gekweekte neuronen elektrische signalen van 40 Hertz, wat als audiofile klinkt als een irritant gezoem. Na amplificatie naar 300 Hertz klinkt dit signaal als het geluid van krijsende zeemeeuwen. Zou dit de taal van de hersenen zijn, vraagt hij zich af. In plaats van de hersenen als supercomputer te beschouwen zouden we elke zenuwcel zelf als een computer moeten beschouwen die binnen de hersenen netwerken vormt. Ford pleit dan ook voor een discipline die de hele cel bestudeert in plaats van het reductionistisch inzoomen op de intracellulaire structuren en moleculaire processen.

Dit bericht is een samenvatting van een artikel van Brain J. Ford in New Scientist.