Kunnen we niet wat soorten missen?

Dat is de vraag die Bas Haring zich stelt in zijn laatste boek plastic Panda’s. Soorten sterven uit en dat vinden we een ramp. Naar aanleiding van de publicatie van zijn boek kwam er een krantenbericht in Trouw waarin Bas Haring geïnterviewd werd. Er is veel commotie ontstaan onder de lezers getuige de felle en vele reacties onder het artikel. Bas Haring is bijzonder hoogleraar ‘publiek begrip van de wetenschap.’ Hij is geen bioloog.

Bas Haring

Voor Hoe?Zo! Radio werd hij geïnterviewd. Hij gaat in het boek op zoek naar de waarde van de natuur. Dit deed hij uit nieuwsgierigheid maar hij heeft er duidelijk een vooringenomen mening over. De manier waarop we over soorten denken zou volgens hem te overdreven zijn. Een soort kan immers niet lijden maar een dier wel. En het idee over de biodiversiteit als een radarwerk waarin elk radartje onmisbaar is gaat volgens hem mank. Hij krijgt helaas de tijd niet om uit te leggen waarom dat niet zou kloppen.

Hij haast zich om te zeggen dat soorten er wel toe doen, maar vervolgt dan dat we met minder ook wel afkunnen. Hij wil dat er gekeken wordt naar de gehele natuur. (Ik weet niet wat in dit geval de gehele natuur is en ook niet hoe je die moet bestuderen.) De soorten zijn niet altijd even handig en nodig. Kortom ze hebben niet altijd evenveel waarde.

Vervolgens zegt hij dat wij hechten aan de waarde van soorten, maar dat ze door onszelf ingedeeld zijn. (Tja, hoe wil je er anders met elkaar over kunnen praten)

Dan komt Rob Buiter aan de telefoon, een wetenschapsjournalist en zegt dat Bas het begrip biodiversiteit niet kent en versimpelt. Hoeveel en welke soorten kunnen we dan missen? Biodiversiteit is immers gebaat bij een brede genetische basis. Hoe kun je waarde toekennen aan een diersoort?

Bas Haring zegt dan dat je afstand kunt nemen van het soortbegrip door te discussiëren over de functionele biodiversiteit*. In dat geval zou de redenering inderdaad wat genuanceerder liggen, maar ondertussen is de ongenuanceerde boodschap van Haring allang verspreid. Rob Buiter zegt vervolgens dat wij de plicht hebben om voor de dieren en planten te zorgen. Daar is Bas Haring het niet mee eens. De journaliste van de radio zegt dat niet iedereen dezelfde waarde als Bas Haring aan soorten zal toekennen. Dit idee van waarde is natuurlijk subjectief. En dat snapt hij ook wel.

Bas Haring zou hier op zoek gaan naar de waarde van de natuur maar hij lijkt het allemaal al te weten. De ophef betekent natuurlijk veel reclame voor zijn boek. Maar hij is zo vooringenomen dat ik het boek al niet meer hoef te lezen.

*Bij functionele biodiversiteit kijk je naar de rol die de verschillende soorten spelen in een ecosysteem. Het is inmiddels wel duidelijk dat wij misschien nog maar 50% van alle diersoorten kennen. Het is daarom onmogelijk te pretenderen enig oordeel te geven over de rol van iedere soort.

Het interview is hier te beluisteren vanf minuut 22.

Update 18/11 2011: Interview in De Standaard.