Biodiversiteit in de oceaan (deel 3)

Een driedelig blogbericht als bescheiden bijdrage aan de oproep van Sylvie Earle om onze oceanen te redden (zie deel 1 voor haar oproep en een paar prachtige filmpjes en deel 2 over de koraalverbleking).

De gordel van koraal  
Een samenvatting van een artikel van Arnout Jaspers (journalist voor Wetenschap & Techniek) over een expeditie rond de koraalriffen van de ‘Duizend eilanden’ bij Jakarta door Naturalis.
Vervolg op deel 2

Bert Hoeksema, expeditieleider en hoofd ‘ongewervelden’ van Naturalis: “In Indonesie liggen de meest biodiverse koraalriffen ter wereld. Koraalriffen zijn sowieso de gebieden in zee met de grootste biodiversiteit. Ook uit het oogpunt van milieubescherming is het van belang om dat nauwkeurig vast te stellen. Je kunt niet alle koraalriffen op de wereld beschermen, je zult ‘parken’ moeten aanwijzen”.

Van wikipedia: gezond koraal	Van wikipedia: verbleekt koraal

Koraal groeit in ondiep water tot een meter of dertig diep, waar nog voldoende licht doordringt voor de symbiotische algen. Hoeksema en de zijnen stellen vast hoeveel

Van internet: boorkern koraal

soorten koraal er nog aanwezig zijn. Er worden ook monsters verzameld van koraal- en schelpensoorten.
Onderzoek van de soorten wijst uit dat de kwalijke invloed van Jakarta onmiskenbaar is, ook al blijken sommige soorten koraal beter bestand tegen vervuiling dan andere. Toch blijkt de vervuiling op het totaal aantal soorten geen invloed te hebben. Ook of het beschermd of bewoond gebied is maakt weinig uit. Massa-toerisme en sportduikers schijnen tot nu toe geen negatieve invloed te hebben.
Er worden ook boringen verricht in het kalkskelet van koralen die, net als bij bomen, het mogelijk maken jaarringen te onderscheiden. Met zuurtofisotopen ¹⁶O en ¹⁸O en de verhouding tussen strontium en calcium (Sr/Ca) is het mogelijk aan de jaarringen te zien hoe warm het water geweest is. Hoe meer strontium en ¹⁸O er aanwezig is hoe warmer het geweest is.

Jakarta ligt veertig kilometer verderop. Deze veelvraat van een stad, waar miljoenen op jacht zijn naar de welvaart die voor ons gewoon is, heeft voorlopig geen boodschap aan het welzijn van een koraalrif. Vuilnis en slib stromen onbekommerd de baai in, eilan­den worden afgegraven voor zandwin­ning en, zoals een expeditielid opmerkte: “Als het rond Jakarta flink geregend heeft, zien we hier een paar dagen later ladingen plastic aanspoelen.” Ook Hoek­sema’s indruk is: “Dichtbij Jakarta is de bedekkingsgraad nu nog minder dan tien jaar geleden.”
Toch is het beeld niet onverdeeld negatief. Tien jaar geleden hoorden de duikers als ze onderwater gingen nog de explosies van de illegale dynamiet-visse­rij; nu niet meer. Op de verder weg ge­legen riffen lijkt het koraal herstellende van de bleaching in 1983 en 1997. Ook is er geen bewijs dat bleaching het gevolg is van een globale klimaatsverandering. Het koraal lijkt vooral last te hebben van tijdelijke opwarming van het zeewater door El Niño en een bevolkingsexplosie onder de koraaletende doornenkroon-zeester, die al weer voorbij lijkt te zijn.
Er zal in 2015 nog steeds vol­doende te onderzoeken zijn rondom Pari.

Informatie
sheba.geo.vu.nl/~palmorph
Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis organiseerde de 1000-eilandenexpeditie samen met het Research Centre for Oceano-graphy, Indonesian Institute of Sciences (PPO-LIPI), met steun van NWO, gebiedsbestuur Aard- en Levenswetenschappen, in het kader van het researchthema ‘Biodiversity in Relation to Global Change’ .
De reportage kwam tot stand zonder financiële steun of authorisatie van NWO.

Met dank aan Bert Hoeksema, Sancia van der Meij en Charles Fransen van Naturalis en Arnout Jaspers van Wetenschap & Techniek

Mijn speciale dank gaat uit naar Rob van der Vlugt, die, in het kader van het jaar van de biodiversiteit, met grote inzet ervoor gezorgd heeft dat deze boeiende artikelen van Naturalis gebruikt mochten worden voor dit driedelige blogbericht.

---

Toegift Tsjok45

Met zijn 344.400 km2 is het Great Barrier Reef de enige natuurlijke levensvorm die vanuit de ruimte te herkennen is. Om die reden wordt het ook wel het achtste wereldwonder en het "grootste aquarium van de wereld" genoemd.
Elk jaar in november is er een speciaal natuurspektakel in het noordelijke Great Barrier Reef: de sneeuwstorm. Enkele dagen na de eerste volle maan in de lente stoten alle koralen alsof ze op een geheim teken reageren tegelijk hun eieren en spermacellen af. Uit de hele wereld komen duikers om de kleurrijke sneeuwvlagen onder water te beleven.
Het is zo spectaculair en immens dat je het zou kunnen zien mocht je er vanop de maan naar staan kijken.

Van internet: koraaleitjes	Van internet: koraaleitjes

Filmpjes over dit fenomeen dat ‘spawning’ heet zijn te vinden op youtube 1, 2 (National Geographic).

Lees over het laatste nieuws ook de epiloog van dit drieluik