Op zoek naar de klepel

bij dezen en genen

Diepzeefossielen in de Alpen

Er worden voortdurend nieuwe ontdekkingen gedaan op allerlei niveau van leven. Zo wordt onderzocht hoe ons genoom in elkaar steekt, wat nu precies genen zijn en hebben we nog slechts een vaag idee hoeveel leven er in de oceanen zit. Op allerlei gebied zien we het topje van een ijsberg die doet vermoeden dat er heel veel te ontdekken en te bestuderen is.

In dat opzicht staat de biologie nog steeds in haar kinderschoenen. Gek genoeg zijn er wetenschappers die denken dat er in hun vakgebied niet veel nieuws meer te ontdekken valt. Er stond een interview aan George Ellis, een beroemd fysicus, in een blog van de Scientific American, waarin hij stelt dat men op het gebied van de kosmologie eigenlijk alles nu wel gemeten en gezien heeft. Alleen de gaten zouden opgevuld kunnen worden. Hij zegt dan betreffende de aarde en de oceanen als analogie het volgende:

“…exploring the Earth: once upon a time we had only fragmentary knowledge of what is there. Then we obtained a global picture of the Earth’s surface, including detailed satellite images of the entire land mass. Once you have seen it all, you have seen it all; apart from finer and finer details, there is nothing more to find. You might respond, but we can’t see to the bottom of the oceans. However, we do indeed now have quite good maps of the ocean floor too, through various sounding techniques.”

Dit is waarschijnlijk als analogie bedoeld voor hoe het gesteld is met de astrofysica en de kosmologie. Het is zeer spijtig te horen dat men er daar al ongeveer helemaal uit is en heb ook moeite dit te geloven. Dat je een plaatje hebt van hoe de wereld, het heelal, er in grote lijnen uitziet, wil nog niet zeggen dat je ‘alles al gezien hebt’. Het is nog lang niet duidelijk hoe de levensprocessen precies werken en het is dan ook vreemd om te stellen dat zodra je het ‘gezien’ hebt je er alles al van weet.

deepsea_01

diepzeefossiel

In de biologie is dat heel anders gesteld. Het citaat van Ellis laat ook zien dat je met een visie als die van een fysicus niet ver komt als je zo oppervlakkig kijkt. Het kan zijn dat hij tevreden is met wat hij weet na een leven lang onderzoek, maar veel onderzoekers beginnen nog maar net en stellen zich heel andere en diepere vragen.

Een mooi voorbeeld van hoe weinig we nog weten komt juist van de oceaanbodem. Daar bevindt zich een totaal onbekend ecosysteem, dat in het verleden een grote variëteit aan diersoorten heeft voortgebracht. Tot nu toe dacht men dat veel diepzeedieren zich ontwikkelden vanuit ondiepe kustwateren en vervolgens naar de diepzeebodem migreerden. Het tegendeel lijkt waar te zijn. Men vond in de Alpen zo’n 2.500 soorten fossiele diepzeedieren die duidelijk niet afhankelijk waren van licht en daar zich naar alle waarschijnlijkheid uit diepzeevoorouders ontwikkelden. Dit laat zien dat de diepzee een enorme biodiversiteit herbergt waar we slechts een idee van beginnen te krijgen. Zo blijkt maar dat de oceaanbodem ‘zien’ met satellieten niet betekent dat je er ook alles over weet. Integendeel, het onderzoek begint pas.

 

Uit:

Physicist George Ellis Knocks Physicists for Knocking Philosophy, Falsification, Free Will in Scientific American

Fossil discovery in Alps challenges theory that all deep sea animals evolved from shallow water ancestors in Physorg

13 Reacties op “Diepzeefossielen in de Alpen

  1. gert korthof juli 26, 2014 om 09:03

    Marleen, je hebt gelijk dat er nog veel te ontdekken is over leven in diepzee, het artikel bewijst dat nog eens. Maar Ellis zei dit over biologie:
    But I emphasize that this comment does not apply to complex systems. Complexity is almost unbounded – microbiology, biology, the brain will give us work to do for many centuries more, what we may find may be very unexpected.

  2. piterfries juli 26, 2014 om 09:21

    Hoe we steeds meer er achter komen wat we niet weten Roger Penrose, ‘The Road to Reality, A Complete Guide to the Laws of the Universe’, London, 2004.
    Het is geen eenvoudig leesbaar boek, maar wel uiterst interessant.
    In dezelfde trant:
    John Horgan, ‘The end of science, Facing the limits of knowledge in the scientific age’, Reading, 1996
    John Maddox, ‘What remains to be discovered, Mapping the secrets of the universe, the origins of life, and the future of the human race’, London 1998.
    Volgens mij is er niet veel veranderd sinds de publicatie van de genoemde boeken.

  3. Marleen juli 26, 2014 om 10:21

    Gert,

    Wat mij voornamelijk stoorde was dit idee van het allemaal wel gezien te hebben. Het doet mij denken aan een ouder verveeld persoon die ‘het allemaal wel gezien’ heeft.
    Terwijl er jongere generaties staan te trappelen om het beter uit te zoeken. Voor zover ik er wat van begrepen heb zijn er ook in de astrofysica enorme vragen over wat gravitatie en donkere materie e.d. is. Over de mogelijkheid van leven op andere planeten. Over donkere gaten. Elke dag is er nieuws uit de ‘ruimte’.

    Het lijkt me dat de biologie nog maar net begonnen is met het in kaart brengen van wat genen zijn en wat ze doen. Begrippen als robustness, evolvability, junk DNA, het zijn nog allemaal raadsels. Dan is er inderdaad ook het onderwerp van de ontwikkeling van complexity, is die inherent aan het leven in de zin dat deze zich per definitie zal ontwikkelen zodra er leven is, bijna onafhankelijk van de omgeving?

    Overigens, het boek van Loewenstein ‘Physics in Mind’ dat je aanraadde is een fantastisch boek. Het staat boordevol inzichten en zal er binnenkort over bloggen. Het is een totaal nieuwe zienswijze die de eigenschappen van de kosmos direct lieert aan die van het leven. Zal niet makkelijk worden dat onder woorden te brengen, maar ga het zeker proberen.

  4. Marleen juli 26, 2014 om 10:22

    Piterfries,

    Dank voor de verwijzingen. Het is lastig daar verder iets op te zeggen aangezien ik geen van deze boeken gelezen heb en je er zelf ook geen statements uithaalt waar over gediscussieerd zou kunnen worden.

    • piterfries juli 26, 2014 om 11:35

      Dat met die statements gaat ook niet.
      Maar de titels, en de paar woorden die ik schreef zeggen eigenlijk genoeg, we weten steeds beter wat we niet weten.
      Penrose is van mening b.v. dat de hele quantum fysica theorie op de helling moet.
      Dat in tegenstelling tot zijn vriend ’t Hooft, hij noemt ’t Hooft waarderend, die meent dat de fysica bijna klaar is.
      In mijn idee zal de wetenschap nooit klaar zijn, de genoemde boeken leveren werk voor zeg 1000 jaar op.
      Kijk maar eens hoe lang het duurde, en wat het kostte, om (vermoedelijk ?) bewijs van het Higgs boson te vinden.
      En zo lang, wat nu het geval is, van geen enkel geneesmiddel op moleculair niveau bekend is hoe het werkt, dan zijn we met genen en zo ook nog maar net begonnen.
      Een dunner, en meer toegankelijk boek van Penrose, toegespitst op quantum mechanica en hersenwerking, is Roger Penrose, ‘The Emperor’s New Mind, Concerning computers, minds, and the laws of physics’, 1989 Oxford.
      Het schijnt dat elk neuron ‘hersen’werking heeft, de complexiteit van onze hersenen neemt daardoor weer met tien tot de macht zoveel toe.

  5. Gerrit Bosch juli 26, 2014 om 11:23

    Marleen,
    Een andere fysicus, Richard Feynman over diepzee:
    ……….
    Deep in the sea/ all molecules repeat / the same pattern of one another/ til complex new ones are formed./ They make others like themnselves/ and a new dance starts.
    Growing in size and complexity/ living things/ masses of atoms/ DNA, protein/ dancing a pattern ever more intricate.
    Out of the craddle/ onto dry land/ here it is/ standing:/ atomd with conciousness;/ matter with curiosity.
    Stands at the sea, wonders at wondering:/ I a universe of atoms/ an atom in the universe.

    Richard Feynman, Een boodschap aan de herfst-meeting van de National Academy of Sciences, getiteld “The value of Science”.

    • piterfries juli 26, 2014 om 11:39

      Doelde Feynman op het zwavel leven in de diepzee ?
      Complexe moleculen, vergelijkbaar met eiwitten, maar met zwavel als hoofdbestanddeel, als ik het me goed herinner.
      In Hoyle’s Black cloud vindt je nog veel gekker leven, maar dan als fantasie.

  6. gert korthof juli 26, 2014 om 11:25

    Marleen schreef: “Het is een totaal nieuwe zienswijze die de eigenschappen van de kosmos direct lieert aan die van het leven. ”
    Daar ben ik zeer benieuwd naar!

  7. Marleen juli 26, 2014 om 13:47

    Gerrit,

    Dank voor dit prachtige citaat. Je zou denken dat Feynman al wist hoe het zit op de zeebodem.
    Ook voor Gert, een provocerende gedachte, maar niet helemaal zonder fundament is dat moleculen (motoreiwitten en ‘sensory demons’ (denk aan G-protein en hoe dan ook ionenkanalen) zoals Loewenstein ze noemt ‘cognitie’ bezitten. Lijkt op wat Feynman zegt wanneer hij het heeft over ‘atoms with conciousness’.

  8. Marleen juli 26, 2014 om 16:32

    piterfries,
    ik denk ook dat de wetenschap voorlopig niet rond is. Bepaalde problemen zoals die van het ontstaan van leven zullen waarschijnlijk nooit experimenteel aangetoond kunnen worden. Het zullen hypothesen blijven, tenzij het mogelijk is de thermale bronnen van dichtbij te bestuderen en eens goed te kijken wat er zich nu precies in de poreuze schoorsteenwand afspeelt. Er zijn labs waarin deze ‘vents’ nagebootst worden, al zal dat slechts een benadering van de werkelijkheid zijn.

    • piterfries juli 26, 2014 om 18:51

      Mijn idee is, zoals eerder verwoord, dat leven nooit is ontstaan, net als dat ik het heelal alleen kan begrijpen als oneindig in ruimte en tijd.
      Inmiddels heb ik begrepen waarom de veronderstelde Big Bang zo onwaarschijnlijk is, tien tot de macht 291 of zo, wetenschappers veronderstelden eerst in het zogenaamde standaard model dat allerlei waarden voor krachten en deeltjes willekeurig konden worden gekozen, door de schepper van de big bang, en creëerden daarbij een probleem voor zichzelf.

  9. nand braam juli 26, 2014 om 21:57

    @ Marleen

    “Het kan zijn dat hij tevreden is met wat hij weet na een leven lang onderzoek, maar veel onderzoekers beginnen nog maar net en stellen zich heel andere en diepere vragen.”

    Valt het onderstaande , volgens jou, ook onder “stellen zich heel andere en diepere vragen”:
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Wateraaphypothese

  10. Marleen juli 26, 2014 om 22:13

    Nand,

    Dat is een discussie waar ik in het verleden al vaker over hoorde. Het idee dat de mens langs het water leefde is op zich niet vreemd. Water is een van de eerste levensbehoeften en het kilometers transporteren ervan naar je nederzetting ligt niet voor de hand. Dat men er dan ook in zwemt om het zwemmen zelf of om vis te vangen hoort daar dan bij. Of dit van invloed geweest is op onze fysiologie en lichaamsbouw zou ik niet weten. Ik heb ook geen elementen om aan te nemen dat baby van een mensaap die volgens deze theorie in de bomen leefde niet zou kunnen blijven drijven of niet zou kunnen zwemmen zodra hij in het water gelegd wordt. Kortom, ik weet niet in hoeverre dit specifiek is voor mensenbaby’s.

    Het is een leuke hypothese, maar volgens mij niet echt een prangende vraag van de wetenschap.

Praat mee en laat hier uw reactie achter

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Footnotes to Plato

because all (Western) philosophy consists of a series of footnotes to Plato

Zwervende gedachten

Een filosoof over argumentatie, biologie, handelingstheorie en wat hem verder invalt

mjusicamanti.wordpress.com/

per amanti della vera musica

SangueVivo

Ancora solo un battito in più - blog personale di Paolo Minucci

Scientia Salon

An archived blog about science & philosophy, by Massimo Pigliucci

Infinite forme bellissime e meravigliose

si sono evolute e continuano a evolversi

Meneer Opinie

Altijd een mening, maar niet altijd gehinderd door kennis van zaken

The Cambrian Mammal

An evo-devo geek's scientific meanderings

Why Evolution Is True

Why Evolution is True is a blog written by Jerry Coyne, centered on evolution and biology but also dealing with diverse topics like politics, culture, and cats.

Evolution blog

bij dezen en genen

The Finch and Pea

A Public House for Science

voelsprieten

* wonder van het alledaagse *

kuifjesimon

Just another WordPress.com site

The Amazing Comics Men

Comics by Dutch cartoonists Jan the Stripman & Wim the Mysterious Helpman

Barbara Jansma

Prenten, spotprenten en schilderijen

Glaswerk

Ongepoetst en uit de hand

%d bloggers liken dit: