Op zoek naar de klepel

bij dezen en genen

Over reuzenvirussen: een nieuw concept

Sinds de ontdekking van het mimivirus en het mamavirus, twee reuzenvirussen, wordt er opnieuw veel gedebatteerd over het al dan niet rekenen van virussen tot de levende organismen. Patrick Forterre, een microbioloog aan het Instituut Pasteur in Parijs, wijdt er een omvangrijk artikel aan.

Virussen bezitten geen eigen cel en metabolisme waardoor ze cellen moeten infecteren om

mamavirus

Het mamavirus. Hier is de rand van de virusfabriek te zien met bovenin de geproduceerde virusdeeltjes en onderin de virusfabriek.

zich te vermenigvuldigen. Hebben ze de cel eenmaal geïnfecteerd dan kapen ze de hele kopieerfabriek van deze cel om nieuwe kopieën van zichzelf te maken. Dit gebeurt in een duidelijk afgetekende regio van de cel die de virusfabriek genoemd wordt. In 2003 werd het mimivirus ontdekt. Dit enorme virus werd tot dan toe door virusjagers weggezeefd samen met de bacteriën omdat het zo groot is. Dit virus infecteert een amoebe (Entamoeba haemolytica). Het mamavirus, dat nog groter is, werd in 2008 ontdekt en infecteert een andere amoebe (Acanthamoeba polyphaga). Dit mamavirus wordt op zijn beurt geïnfecteerd door een heel klein virusje dat Spoetnik genaamd werd. Spoetnik kaapt de virusfabriek van het mamavirus binnen de geïnfecteerde amoebe. Het mamavirus maakt daardoor foute kopieën van zichzelf en wordt ‘ziek’. Dit is de eerste keer dat er een virofaag ontdekt is. Het feit dat een virus ziek kan worden is voor de onderzoekers een goede reden om virussen tot de levende organismen te rekenen.

mamavirus

mamavirus in een amoebe. De donkere vlek is de virusfabriek. De zwarte stippen zijn de virusdeeltjes.

Patrick Forterre stelt voor het leven in te delen in capside-coderende organismen (virussen ofwel virocellen) en ribosoom-coderende organismen (alle andere organismen ofwel ribocellen). Een virus wordt in zijn afbeeldingen altijd weergegeven als onderdeel van de geïnfecteerde cel. De fase waarin het virus binnen de cel is, zou de levende fase van zijn levenscyclus zijn. Hierbij moet gedacht worden aan levenscyclussen van planten met sporen, waarbij de virions ofwel virusdeeltjes een soort sporen zouden zijn. Er wordt aan virussen een grote rol toebedeeld in de evolutie van het eerste leven (zie ook ‘LUCA en virussen‘). Virussen zouden ontstaan kunnen zijn uit de eerste cellijnen die de ‘struggle for life’ verloren hebben. Slechts een enkele lijn overleefde. De virussen infecteerden ook de afstammelingen van LUCA en liftten zo mee met de eerste winnende cellijnen. Hij legt de nadruk op het feit dat virussen specifieke eiwitten hebben die niet homoloog zijn met eiwitten van (hedendaagse) cellen wat zou kunnen betekenen dat de virussen inderdaad voortkomen uit cellijnen die eerder dan LUCA leefden. Deze specifieke eiwitten zijn onder andere betrokken in het metabolisme van DNA dus virussen zouden aan de oorsprong van het DNA kunnen staan. Er is door andere auteurs ook gesuggereerd dat reuzenvirussen de eerste celkernen vormden.

Het is onmogelijk een boom van leven te maken voor virussen omdat er teveel genen uitgewisseld worden met onder andere plasmiden. Voorlopig blijft de boom van leven zoals we hem nu kennen, maar de wereld van virussen zou gezien kunnen worden als een soort omhulsel van de stam en de vertakkingen.

Uit: National Geographic, Noorderlicht, Nature
en het artikel:
Giant Virusses: Conflicts in Revisiting de Virus Concept.
Patrick Forterre

16 Reacties op “Over reuzenvirussen: een nieuw concept

  1. Aad Verbaast januari 30, 2011 om 08:41

    Interessant verhaal weer.Voorzover ik het kan begrijpen natuurlijk.
    Het feit dat ook virussen ziek kunnen worden schept mogelijkheden zou ik denken.
    Wel weer door een virus, dat dan ook weer wel.

    • pierraveneta januari 30, 2011 om 11:06

      Het zou inderdaad een strategie kunnen zijn virussen met virussen (virofagen) te bestrijden. Alleen is dit vooralsnog het enige bekende geval waarin een virus door een ander virus geinfecteerd wordt. Misschien vindt men er meer als er beter naar gezocht wordt ?

  2. antoinetteduijsters januari 30, 2011 om 09:19

    Weer een heel leerzaam blog, vooral virussen, hoe die leven, ja men ziet ze nu al levend.
    En virussen die elkaar doden, zulke blogs lees ik graag.

    • pierraveneta januari 30, 2011 om 22:33

      Er is momenteel nog discussie of virussen wel of niet levend zijn. Door velen wordt deze discussie gezien als niet natuurwetenschappelijk. Ik ben het daar niet mee eens, juist omdat virussen zo’n essentiele rol gehad zouden kunnen hebben in het ontstaan van het eerste leven.

  3. ramireziblog januari 30, 2011 om 21:01

    Je zou zeggen dat ze niet leven – maar het komt er wel angstig dichtbij. Geen virussen, geen evolutie, geen Rami, denk ik wel eens…

  4. tsjok45 januari 30, 2011 om 23:11

    * Dank je voor dit uitstekend artikel , het is alweer een ferme brok informatie die ik beslist ga inplakken en bewaren in mijn archief

    Ziehier enkele oudere met uw onderwerp in verband staande documentatie
    http://evodisku.multiply.com/journal/item/69/MIMI
    http://tsjok45.multiply.com/tag/virologie

    • pierraveneta januari 30, 2011 om 23:45

      In de links staat behoorlijk veel informatie, als ik dat geweten had…gelukkig is het artikel van Forterre iets nieuwer.
      (Sorry voor het opnieuw goedkeuren, maar ik heb het thema veranderd en blijkbaar moet ik nu iedereen weer opnieuw goedkeuren.)

  5. tsjok45 januari 30, 2011 om 23:31

    Wetenschap en kunst
    Mieke ROTH kan het uitstekend
    Haar mimi-virus interpretatie wilde ik graag delen http://blogger.miekeroth.com/mieke_tekent/2007/03/effectbejag.html

  6. tsjok45 januari 31, 2011 om 16:24

    Mooi en rustig achtergrondje heb je nu op je blog
    Diatomeeën of zo ?
    Groet

    • pierraveneta januari 31, 2011 om 17:47

      Tsjok, dank voor de links naar Mieke Roth. Ik zie dat ze veel van haar werk bij de VK overgeheveld heeft naar haar eigen sites, dus dat is al veilig gesteld. Het VKblog is zeker meer toegankelijk dus hadden meer mensen van haar kunst en wetenschap kunnen genieten.

      De achtergrond is plankton, ik denk voornamelijk diatomeen ja. Ik vond het wel mooi al hebben ze het waarschijnlijk een beetje bijgekleurd.

  7. Gus Bolden februari 4, 2011 om 02:10

    Vreemd dat daar een discussie over is. De spoetnik infecteert het Mamavirus, wat vervolgens verkeerde kopieën gaat maken. Levende organismen, dunkt me.

    Ik vind je achtergrond ook wel iets hebben van een moederboard van een computer.
    Transistor-radio? 🙂

    Het is alles 1 samenhang.
    Schreef Mondriaan aan zijn goede vriend Bert.

    • pierraveneta februari 5, 2011 om 18:41

      Gus, virussen worden per conventie niet ingedeeld bij levende organismen, maar daar komt nu misschien verandering in.
      De achtergrond ben ik nog niet helemaal tevreden over, het is plankton.

      Sorry voor de late reactie maar ik was een weekje met vakantie, helemaal in Sicilie !

Praat mee en laat hier uw reactie achter

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Footnotes to Plato

because all (Western) philosophy consists of a series of footnotes to Plato

Zwervende gedachten

Een filosoof over argumentatie, biologie, handelingstheorie en wat hem verder invalt

mjusicamanti.wordpress.com/

per amanti della vera musica

SangueVivo

Ancora solo un battito in più - blog personale di Paolo Minucci

Scientia Salon

An archived blog about science & philosophy, by Massimo Pigliucci

Infinite forme bellissime e meravigliose

si sono evolute e continuano a evolversi

Meneer Opinie

Altijd een mening, maar niet altijd gehinderd door kennis van zaken

The Cambrian Mammal

An evo-devo geek's scientific meanderings

Why Evolution Is True

Why Evolution is True is a blog written by Jerry Coyne, centered on evolution and biology but also dealing with diverse topics like politics, culture, and cats.

Evolution blog

bij dezen en genen

The Finch and Pea

A Public House for Science

voelsprieten

* wonder van het alledaagse *

kuifjesimon

Just another WordPress.com site

The Amazing Comics Men

Comics by Dutch cartoonists Jan the Stripman & Wim the Mysterious Helpman

Barbara Jansma

Prenten, spotprenten en schilderijen

Glaswerk

Ongepoetst en uit de hand

%d bloggers liken dit: